Książnica Karkonoska
zaprasza serdecznie na wystawę poświęconą
historii Koła przewodników Sudeckich w Jeleniej Górze

zorganizowaną w 70-lecie istnienia koła

oraz rezolucję Sejmiku Województwa Dolnośląskiego
ustanawiającą rok 2023 rokiem Przewodników Sudeckich

*

29 maja-30 czerwca 2023 r.

*

29 maja 2023 r. o godz. 17:00
na II piętrze Książnicy nastąpi oficjalnej otwarcie wystawy w bibliotece.

Później zapraszamy na III piętro, do sali konferencyjnej, gdzie Anna K. Lewandowska opowie o dwóch Zemstach Domańskiej, bo o pierwszej premierze teatralnej na ziemiach zachodnich mówi się dużo, ale najczęściej mało prawdziwie. Natomiast historia o tym jak Stefania Domańska i jej aktorzy trafili do Jeleniej Góry i jak doszło do premiery „Zemsty” w sierpniu 1945 roku, jest fascynująca. 

Z historii koła

Od 1945 roku przewodnictwem na Ziemi Jeleniogórskiej zajmowało się Dolnośląskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze (DTTK), a od 1946 Dolnośląski Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (DO PTT). W Kotlinie Jeleniogórskiej wraz z Karkonoszami działało ponad 100 obiektów wypoczynkowych z ponad 10 tys. miejsc noclegowych. Sudety jako nowy, nieznany obszar wyposażony w wiele atrakcji, niezniszczony wojną przyciągał setki wczasowiczów i kuracjuszy. W roku 1945 zarejestrowano ich 15 tys., rok później już 60 tys., a w roku 1948 – już ponad 300 tys. Ta armia gości wymagała obsługi przewodnickiej i krajoznawczej. W tym czasie oprowadzaniem zajmowali się zarówno działacze PTT jak i osoby bez przygotowania.

Do roku 1950 zorganizowano kilka krótkich kursów dla chętnych oraz na zlecenie FWP dla tzw. „kaerowców” – czyli pracowników „kulturalno-rozrywkowych”. W maju 1950 PTT zorganizował pierwszy „skoszarowany” kurs przewodnicki w DW Krasnoludki w Szklarskiej Porębie. Kierownikiem kursu był Wojciech Niedziałek. Drugi kurs zorganizowano rok później (28.05.-10.06.1951 r.) w Jeleniej Górze, a następny w roku 1952.

W roku 1953 Tadeusz Steć zorganizował swój pierwszy kurs
o tematyce przewodnicko-ratowniczej.

Jesienią 1953 roku założone zostało Koło Przewodników Górskich, na czele którego stanął Zygmunt Piotrowski. Członkami zarządu Koła zostali: Wanda Tegli, Maria Sadowska, Tadeusz Steć i Stanisław Banaś. W roku 1955 wykonano pierwszych 20 „blach” przewodnickich z motywem Śnieżki, z czasem uporządkowano sprawy formalne szkolenia przewodnickiego, ustanowiono regulaminy pracy i stawki wynagrodzenia, ciągle podnoszono – i tak to trwa do dziś – poziom wyszkolenia.

Od 8 stycznia 1958 prezesem Koła zostaje Leszek Krzeptowski, który te funkcję sprawował aż do 1985 r., czyli 27 lat. Był to bardzo dobry okres w historii Koła. Dzięki wprowadzonemu funduszowi przewodnickiemu, organizowano wszechstronne dokształcania, wyjazdy rekreacyjne oraz jednolicie ubrano przewodników. Kolejnym prezesem Koła został Jerzy Pokój, który swoim świeżym spojrzeniem i doskonałą intuicją, ale i dyscypliną, doprowadził do rozkwitu jeleniogórskiego przewodnictwa. Kolejnymi prezesami Koła byli Antoni Witczak i Józef Tesznar, ponownie Antoni Witczak, a od 27.03.2000 r. do dziś prezesuje Piotr Gryszel.

Mocną strona Koła Przewodnickiego zawsze byli ludzie. Ludzie nieprzeciętni, niezwykli, ludzie wielu talentów, pasjonaci, gawędziarze, satyrycy i poeci. W latach szarego socrealizmu stanowili kolorowy i wesoły element wczasów i wycieczek dla obywateli PRL. Bezsprzecznym, namacalnym sukcesem Koła, po pokonaniu wielu biurokratyczno-formalno-prawnych barier było utworzenie w roku 1985 Symbolicznego Cmentarzyka Ofiar Gór w Kotle Łomniczki. Drugim ważnym i trwałym osiągnięciem Koła Przewodnickiego było zapoczątkowanie w roku 1981 obchodów Święta Przewodnickiego na Śnieżce, obchodzonego corocznie 10 sierpnia. Z czasem do tego święta zaczęli lgnąć wszyscy pracujący i działający w górach ”ludzie gór”. Od czternastu lat jest to święto międzynarodowe polsko-czeskie, które gromadzi także samorządowców, polityków, a nawet prezydentów Czech i Polski oraz hierarchów kościelnych.

Dziś korpus jeleniogórskich przewodników sudeckich zrzeszonych w Kole Przewodników Sudeckich PTTK liczy 250 wykwalifikowanych przewodników – ambasadorów Regionu.

Anna Lewandowska – bywała sekretarką, instruktorką teatralną i specjalistką do spraw promocji. Pisała teksty na zamówienie, szukała helikoptera dla ekipy filmowej i negocjowała warunki umów koncertowych. Napisała mnóstwo pism urzędowych, kilka listów miłosnych i jeden przewodnik.

Trzy lata temu rzuciła pracę w warszawskim teatrze, gdzie układała repertuar i przeprowadziła się do Jeleniej Góry. Tu zdobyła upragnione i wmarzone uprawnienia przewodnika sudeckiego. Teraz układa programy wycieczek i swoje życie na nowo.

W tym roku otrzymała stypendium marszałka województwa dolnośląskiego na projekt interdyscyplinarny związany z opowieściami o renowacji zabytków.