Podziemne tajemnice III Rzeszy na Dolnym Śląsku. Sekrety kopalni i majątku w Niwnicach. Szymon Wrzesiński

Niwnice, wieś na Pogórzu Izerskim w powiecie lwóweckim. Niespełna 900 mieszkańców i kilka znaczących zabytków oraz złoża gipsu. Dziś niewiele mówiąca nazwa, miejsce na uboczu. Gratka dla badaczy regionalistów, takich jak Szymon Wrzesiński.  Tytuł książki dość lakonicznie informuje o treści. Autor bowiem nie ogranicza się jedynie do historii XX wieku. Niwnice i okolica mają zdecydowanie dłuższą i bogatą historię. Począwszy od wieków średnich aż do dziś ta okolica zaskakuje swymi interesującymi dziejami. Jedyny w Polsce krzyż pokutny z rytem geodendagu, pałac i folwark, siedziba starostów, teren działań wojennych w XVIII wieku, Dom Szymona, kopia Grobu Chrystusa, kopalnie gipsu z rozległymi korytarzami, król Holandii… już okres przedwojenny obfituje w ciekawostki. II wojna światowa nie omija Niwnic i ich okolicy, funkcjonuje tu tajna fabryka – obiekt pod kryptonimem „Weissfisch” na liście Geilenberga. Rejon odwiedza nie tylko Günther Grundmann, szukający schronienia dla dzieł sztuki, księgozbiorów i archiwów niemieckich, ale i ponoć Hermann Göring oraz Hans Frank i Karl Hanke. Autor ma wątpliwości, co do przytaczanych w innych opracowaniach wypowiedzi świadków, szuka logicznych argumentów, dyskutuje z faktami. Wśród wielu znaków zapytania istnieją pewniki, jak pozostawione w tutejszych kopalniach urządzenia elektryczne i elektromechaniczne koncernu AEG i silniki elektryczne. Mówi się też o transportach ciężarówek, które schowano w starych kopalnianych wyrobiskach… Rejon Pogórza Izerskiego wciąż skrywa tajemnice. Książka dostępna w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (JJ)