Rokoko – „ostatnie tchnienie baroku”, styl w sztuce europejskiej bez precyzyjnych ram czasowych, kojarzony ze swobodą, abstrakcyjnymi działaniami, a także „ślimakowatymi” kształtami delikatnych naczyń, kościelnych ołtarzy, z ozdobnymi perukami i fantazyjnymi strojami dworzan. Lekkość, kruchość i wszechobecne zdobnictwo to dominujące cechy stylu. Jan Białostocki pisał: „rokoko prostocie przeciwstawiało kompilację, mnogość i zawiłość, wielkości – grację drobnych form, spokojowi – zaprzątającą myśl ruchliwość, a rozumnej etycznej normie – zmysłowy smak chwilowej rozkoszy”.
W lipcu 2023 roku Muzeum Narodowe we Wrocławiu uczciło 75 rocznicę funkcjonowania imponującą wystawą „Szaleństwo rokoka!”. Zaprezentowana w Pawilonie Czterech Kopuł ekspozycja była też nawiązaniem do konferencji, która miała miejsce w 1968 roku i zrewolucjonizowała dyskusję na temat rokoka. Tym razem zespół siedemnastu kuratorów i kuratorek postawiło sobie za główny cel ukazanie, w jaki sposób styl, kultura i obyczajowość rokoka funkcjonowały na Śląsku w dobie jego przejścia pod pruskie panowanie, z czym wiązały się takie zjawiska, jak powstawanie nowych elit, czy kres uprzywilejowanej pozycji Kościoła katolickiego. Dobitnie odzwierciedlały to zaprezentowane na wystawie przedmioty pochodzące z pałacu Królewskiego we Wrocławiu. W zamierzeniu twórców wystawa miała być kompendium wiedzy o fenomenie rokoka, postrzeganym zarówno przez pryzmat oświecenia, jak i fascynujących się rokokiem artystów tworzących w XIX, XX i XXI w. Dla ukazania tego zjawiska oryginalne osiemnastowieczne wytwory rzemiosła artystycznego, dzieła sztuki złotniczej, porcelana, ubrania (na czele z kamizelką Fryderyka II), miniaturowe figurki, ornamentowe przedmioty codziennego użytku, a także obrazy Felixa Antona Schefflera, Canutusa, Johana Georga Ernsta, Frantiska Antonina Sebastiniego, Antona Dorazila czy Józefa Lachela, zostały w Pawilonie Czterech Kopuł umieszczone w towarzystwie prac Aliny Szapocznikow, czy zapisu działań performatywnych Katarzyny Kozyry.
Wystawa dla zwiedzających prezentowana była do 14 stycznia 2024 r. Szczęśliwie Muzeum Narodowe we Wrocławiu przygotowało publikację „Szaleństwo rokoka! Fascynacja rokokiem na Śląsku (XVIII-XXI w.). Album, odpowiednio do tytułu charakteryzuje się atrakcyjną warstwą zewnętrzną. Odnajdziemy tu publikacje członków zespołu kuratorskiego wprowadzające czytelnika w śląski kontekst historyczny wystawy. Możemy wybrać artykuł Małgorzaty Możdżyńskiej-Nowotki i Roberta Hesia na temat rokokowej mody, rozważania Małgorzaty Korżel-Kraśnej na temat meblarstwa albo pracę Magdaleny Karnickiej, która zajęła się medalami z okresu wojen śląskich. Kilka tekstów dotyczy twórczości konkretnych artystów rokokowych i neorokokowych, jak na przykład tekst Adama Organisty, który zajął się twórczością Josepha Langera. Nie zabrakło miejsca na rozważania mówiące o wspomnianym wyżej trwaniu „triumfu zbiorowej wyobraźni”, jak określił rokoko historyk sztuki Mariusz Karpowicz.
Oprócz wartości naukowej album pełni funkcję katalogu wystawy. Zawiera bogatą dokumentację fotograficzną, na którą składają się zarówno wysokiej jakości fotografie poszczególnych obiektów, jak i te prezentujące przestrzeń wystawienniczą i będące dokumentacją towarzyszącą ekspozycji wydarzeń performatywnych. (EM)
Publikacja dostępna jest na miejscu w Dziale Regionalnym z Czytelnią
