Obecność Tyrolczyków w Kotlinie jeleniogórskiej została utrwalona w Mysłakowicach, gdzie do dziś zachwycają swoją wyjątkową urodą domy, wybudowane przez religijnych uciekinierów niemal 180 lat temu. Kim byli ci uchodźcy, którzy zdecydowali się porzucić swoją ojczyznę i ruszyć w nieznane, pokonując bez mała 700 km. Powieść Fedora Sommera, napisana w 1925 roku, to historia szukania własnego miejsca na ziemi, gdzie oprócz wolności w wyznawaniu własnej religii znajdzie się też przychylność sąsiadów i krajobraz, który pomoże w walce z tęsknotą za ojczyzną. Dawne dzieje Mysłakowic, przypominane w związku z kolejnymi rocznicami, zapełniają się w powieści ludźmi i ich historiami, suchy fakt historyczny nabiera twarzy. Losy kilkuset protestantów zależą od polityki, przychylności właścicieli ziem i miejscowych – Ślązaków, którzy na przybyłych patrzą niechętnie. Jeśli dołożymy do tego wątki obyczajowe, wyraziste postaci, wielowarstwowa fabułę i autentycznych bohaterów, to odkryjemy, że powieść Fedora Sommera łączy wiedzę regionalną z ówczesnym  stanowiskiem autora oraz ciekawą historią, która mogła się przecież nie wydarzyć faktycznie, a jednak miała miejsce… miejsce z widokiem na Śnieżkę. Powieść, która  została napisana w Jeleniej Górze i czekała wiele lat na polski przekład powinna wzbogacić bibliotekę każdego regionalisty. Kim był autor „Zillertallczyków” Fedor Sommer? Jego biogram znajduje się w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej http://jbc.jelenia-gora.pl/Content/14886/sommer.html, zaś książka dostępna jest w zbiorach Książnicy Karkonoskiej. (JJ)