Wydaje się iż Historycy rosyjscy popadli w Polsce w ostatnich latach w niełaskę. Hołubimy zachodnich, częstokroć bezkrytycznie. Oleg Sokołow, jest rosyjskim specjalistą nr 1 od okresu Napoleońskiego u naszego wschodniego sąsiada. Profesor uniwersytetu w Sankt Petersburgu, nagrodzony francuską Legią Honorową za prace nad swoim ulubionym okresem. „Austerlitz : śmiertelne zmagania Francji z Europą i Rosją” jest jego historycznym arcydziełem, kilkusetstronicowym opisem nie tyle bitwy, ale fascynującej epoki od rewolucji francuskiej, poprzez wzlot głównych bohaterów, Napoleona i Aleksandra do władzy aż wreszcie pola bitewnego pod Austerlitz, które niczym ostatni odcinek hitowego serialu wieńczy widowiskowo pierwszy sezon. W książce nie brakuje polityki, która została płynnie połączona z wojną. Znajdziemy w niej wiele szczegółów pomijanych przez autorów zachodnich. Np. dlaczego Paweł I zerwał z Anglią i Austrią i sprzymierzył się z Napoleońską Francją. Otóż nie dlatego iż był szalony ale… słyszeliście może jak Anglicy potraktowali sojuszniczych żołnierzy Rosyjskich z wojny 1799?  Nie, tutaj wam nie odpowiem, przeczytajcie.  Wojna i meandry dyplomacji są ze sobą nierozerwalnie związane, ale świetne lekkie pióro autora sprawia iż czytając o bezkrwawych wojnach salonowych myślimy: tak powinno się opisywać politykę, a później wojna, którą autor przedstawia równie rzetelnie, ze szczegółową analizą każdego większego manewru, każdej jednostki. Ale tu znowu miły zawód: opis nie nuży ale fascynuje. Potrafi przerzucić czytelnika w ten niespokojny XIX wiek, unurzać w błocie bitwy i w salonach władców. I ważne, swoje fachowe, naprawdę wyważone opinie, opiera o czasy w których akcja się toczy, a nie późniejsze dywagacje wszystko już wiedzących kolegów po fachu. Może poza jedną wadą, chociaż dla wychowanych na książkach Łysiaka jest to zaleta, – faworyzuje Napoleona i nie szczędzi podziwu dla Polaków. Cóż, u autora co sam z dumą przyznaje, płynie polska krew. Dla fanów Wojny i Pokoju czy Waldemara Łysiaka lektura obowiązkowa. [P.L.]

Książka dostępna w Wypożyczalni Głównej (ul. Bankowa 27).